مالیات بر واردات در ایران، یکی از قدیمی‌ترین انواع مالیات و متداول‌ترین آن در کشور است که بر کالاها و خدماتی که وارد کشور می‌شوند، اعمال می‌شود. هدف اصلی از این مالیات، تأمین منابع مالی دولت و تنظیم بازار واردات است و دولت می‌تواند با دریافت آن درآمدهای خود را افزایش داده و به توسعه کشور و رفاه عمومی مردم کمک کند. افراد و شرکت‌هایی که کالاها و محصولاتی را به کشور می‌آورند، موظف هستند مبلغی به‌عنوان مالیات واردات به دولت پرداخت کنند.

در گذشته، برخی افراد و شرکت‌ها از روش‌هایی مانند استفاده از کارت‌های بازرگانی شرکتی به‌منظور فرار از پرداخت مالیات بر واردات استفاده می‌کردند. اما با توافق سازمان مالیاتی و گمرک، این روش‌های فرار از مالیات محدود شده و هرگونه واردات باید مالیات معین شده‌ای را پرداخت کند.

مالیات بر واردات، علاوه بر تأمین منابع مالی دولت، نقش مهمی در تنظیم بازار واردات و حمایت از تولید داخلی ایفا می‌کند. با اعمال این مالیات، دولت می‌تواند تنظیماتی جهت کنترل واردات کالاهای غیرضروری انجام دهد و تعادل بین تولیدات داخلی و واردات کالا برقرار کند. مالیات بر واردات انواع مختلفی دارد و بر اساس قوانین و مقررات خاص خود اعمال می‌شود. اگر در زمینه واردات کالا به کشور فعالیت دارید، در این مطلب به بررسی مالیات بر واردات کالا، قوانین و مقررات مربوطه و نحوه محاسبه آن پرداخته خواهد شد تا اطلاعات کاربردی و کاملی درباره قوانین مالیاتی مرتبط با واردات به‌ شما ارائه شود.

قانون مالیات بر واردات

مالیات‌بر واردات یا همان “گمرکی”، یک نوع مالیات است که بر کالاها و خدماتی که از خارج از کشور وارد می‌شوند، اعمال می‌شود. بر اساس قانون مالیات غیرمستقیم، این مالیات به‌صورت معمول به‌عنوان قسمتی از هزینه نهایی کالا یا خدمت در نظر گرفته می‌شود و توسط دولت دریافت می‌شود.

مالیات بر اساس مختلف عوامل محاسبه می‌شود، از جمله قیمت خرید کالا، هزینه حمل‌ونقل، حقوق ورودی، بیمه، سود بازرگانی و هزینه‌های گمرکی دیگر. برای پرداخت مالیات بر کالاهای وارداتی، واردکننده باید اطلاعات مربوط به کالا یا خدمت، ارزش آن، نرخ مالیات و سایر موارد مربوطه را به مقامات مالیاتی اعلام کند. سپس، بر اساس این اطلاعات، مالیات بر کالای وارداتی محاسبه می‌شود و واردکننده موظف است آن را به دولت پرداخت کند.

هدف اصلی از اعمال مالیات، تنظیم تجارت خارجی و حمایت از تولید داخلی است. با افزایش مالیات بر واردات، قیمت کالاهای وارد شده افزایش می‌یابد که این مسئله می‌تواند تشویق‌کننده‌ی تولید داخلی و حمایت از بازار داخلی باشد.

انواع مالیات واردات

تنها اشخاصی که دارای کارت بازرگانی هستند، مجاز به انجام فرایند واردات هستند و برای واردات کالاها به ایران ملزم به پرداخت مالیات می‌شوند. قانون مالیات ایران بر اساس نوع کالا، میزان واردات، و سیاست‌های دولت، مالیات برواردات را تعیین کرده است. در بودجه دولت این مالیات‌های غیرمستقیم به سه دسته‌ مختلف تقسیم می‌شوند:

مالیات خودروهای وارداتی

واردکنندگان خودرو موظف هستند مبلغ مالیات واردات را مطابق تعرفه‌های مربوطه به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند. در گذشته، نرخ مالیات واردات خودروها بر اساس حجم موتور به سی‌سی تعیین می‌شد و برای خودروهای برقی و هیبریدی نیز تعرفه‌ی مشخص دیگری در نظر گرفته می‌شد. طبق سیاست‌های جدید، مالیات واردات خودروها حدود ۸۶ درصد از ارزش گمرکی آنها تعیین می‌شود. نرخ این نوع مالیات سالانه توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شود.

اما جانبازان و معلولین بهزیستی می‌توانند از پرداخت بخشی از سود بازرگانی معاف شده‌اند. مبلغ معاف از مالیات این مشمولین، معادل ۳۰ میلیون تومان است.

مالیات بر حقوق و عوارض گمرکی

حقوق گمرکی که توسط گمرک برای واردات کالاها وصول می‌شود، به واردات قطعی کالاها تعلق می‌گیرد. هنگام ورود کالاها به کشور، واردکننده موظف است این حقوق را پرداخت کند، در واقع واردکننده کالا مطابق ماده ۵ قانون امور گمرکی مسئول پرداخت حقوق ورودی، هزینه‌ی خدمات و جریمه‌های مرتبط با ترخیص است. ماده 1 قانون امور گمرکی این نرخ را برابر با 4 درصد تعیین کرده است. این حقوق شامل حقوق گمرکی و سود بازرگانی است و هزینه‌هایی که برای ارائه خدمات گمرکی دریافت می‌شود، مانند هزینه ترخیص گمرکی، در این حقوق محاسبه نمی‌شود.

مالیات سود بازرگانی

در صورت واردات کالاهای قطعی، سود بازرگانی به‌صورت ریالی توسط گمرک دریافت می‌شود. این میزان متغیر است و بسته به تصمیمات سیاست‌گذاران هر سال برای انواع کالاها اعلام می‌شود. مبلغ این مالیات به‌صورت ریالی توسط اداره گمرک از واردکننده کالا دریافت می‌شود. شرکت‌هایی از جمله شرکت‌های دانش‌بنیان، تجاری‌سازی، نوآوری و اختراعات از پرداخت این سود معاف هستند. برخی کالاها نیز از پرداخت این سود معاف می‌شوند. همچنین، قانون سود بازرگانی تخفیفاتی برای واردات کالا از بنادر خرمشهر، بوشهر، آبادان و جزیره هرمز تعیین کرده است.

معافیت‌های مالیاتی

عوارض وارداتی یکی از منابع درآمدی مهم در سیستم مالی کشور و بودجه دولت است که به‌منظور تأمین درآمدهای دولتی و تنظیم جریان تجاری با سایر کشورها اعمال می‌شود. اما در برخی موارد، برخی کسب‌وکارها و شرکت‌ها از پرداخت این عوارض معاف شده‌اند. این معافیت به آنها اجازه می‌دهد تا کالاها و محصولات را، بدون پرداخت عوارض وارداتی، به کشور وارد کنند. دو گروه از کسب‌وکارها و شرکت‌ها که از پرداخت عوارض واردات معاف هستند، عبارت‌اند از:

شرکت‌های تولیدی با پروانه بهره‌برداری

این گروه شامل شرکت‌هایی است که در زمینه تولید و فعالیت صنعتی فعالیت می‌کنند و دارای پروانه بهره‌برداری مربوطه هستند. این پروانه به شرکت‌ها اجازه می‌دهد که به طور مستقیم واردات کالاهای موردنیاز برای تولید خود را انجام دهند بدون اینکه مالیات واردات را پرداخت کنند.

شرکت‌های دارای گواهی خوش‌حسابی از دارایی

برای اینکه یک شرکت از سازمان امور مالیاتی گواهی خوش‌حسابی دریافت کند، باید معیارهایی مانند ارائه اظهارنامه و حساب سود و زیان سال قبل، و پرداخت بدهی‌های مالیاتی را انجام داده باشد. پس از اخذ گواهی خوش‌حسابی، این شرکت‌ها معافیت از پرداخت مالیات‌بر واردات را دارند و از پرداخت 4% مالیات معاف خواهند شد.

نحوه محاسبه مالیات واردات

طبق ماده 7 قانون مالیات بر ارزش افزوده، نرخ مالیات واردات کالا و خدمات در حالت کلی 9%است. این مالیات بر مبنای جمع ارزش گمرکی کالا و حق ورودی آن محاسبه و اخذ می‌شود. محاسبه مالیات بر واردات کالا بر اساس مقدار ریالی کالای وارداتی صورت می‌گیرد. به طور کلی مجموع چند فاکتور مهم، مالیات کالاهای وارداتی را تعیین می‌کند که عبارتند از:

بازرگانان باید ارزش گمرکی کالا را در ابتدا محاسبه کنند. این ارزش شامل قیمت خرید کالا، هزینه‌های حمل و بیمه آن تا مقصد و هزینه‌های دیگری که در فرایند واردات پرداخت می‌شود، است.

ضرب تعرفه گمرکی

ارزش گمرکی را در نرخ تعرفه گمرکی مربوطه ضرب می‌شود. تعرفه گمرکی بر اساس نوع کالا و کد گمرکی آن تعیین می‌شود.

اضافه‌کردن حقوق گمرکی

حقوق گمرکی (عوارض) به ارزش گمرکی اضافه می‌شود. حقوق گمرکی عبارت است از هزینه‌های مربوط به گمرک‌ و بازرسی کالا. این مقدار معادل ۴% از ارزش گمرکی و سود بازرگانی است.

محاسبه عوارض

ارزش کل گمرکی و حقوق گمرکی در ۹% ضرب می‌شود تا عوارض گمرکی کالا محاسبه شود.

محاسبه مالیات

کل ارزش گمرکی و حقوق گمرکی در ۹% ضرب می‌شود.

مبلغ قابل‌پرداخت

جمع حقوق گمرکی، مالیات کالا و عوارض گمرک تعیین‌کننده مبلغ مالیات واردات کالا به گمرک، توسط بازرگان است. واردکننده تنها با پرداخت این مبلغ به گمرک می‌تواند کالا را به کشور وارد کند.

جمع‌بندی

مالیات بر واردات کالا یکی از مهم‌ترین مراحل در واردات کالا به کشور است که توسط دولت‌ و سازمان گمرک کشور برای تنظیم جریان تجاری و حمایت از تولید داخلی اعمال و دریافت می‌شود. واردات کالاها به کشور می‌تواند اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر اقتصاد و صنعت داخلی آن داشته باشد. باتوجه‌به اهمیت این مرحله از واردات کالا، در این مطلب قوانین و مقررات مالیات‌بر واردات و نحوه محاسبه این نوع از مالیات را توضیح دادیم. درصورتی‌که سؤالی دررابطه‌با پرداخت این نوع مالیات و سایر پروسه‌های واردات کالا به کشور دارید، می‌توانید از طریق تماس با کارشناسان ما در سپکس مشاوره و خدمات لازم را دریافت کنید.